Stawy kąpielowe – naturalne baseny

Stawy kąpielowe – ostatnimi czasy bardzo popularne  coraz częściej zastępują sztuczne baseny. Powodów jest wiele. Zaczynamy dbać o środowisko, oszczędzać wodę i energię, przy tym zachowując sporo oszczędności w swoim portfelu. Staw filtruje się dzięki naturalnej roślinności, która porasta jego brzegi lub znajduje się w specjalnie do tego celu wyznaczonej strefie regeneracyjnej.

Idealnie komponuje się z otoczeniem, jest dla nas ostoją spokoju – miejscem wyciszenia i relaksu. W prawdzie korzystamy z kąpieli tylko w okresie letnim, jednak przez resztę czasu stanowi ozdobę naszego ogrodu. Zimą, gdy tafla wody jest mocno zmrożona posłuży nam jako lodowisko – a to nie lada frajda nie tylko dla dzieci, skorzystają z niej również dorośli.

Dlaczego staw kąpielowy jest lepszy od basenów?

– Po pierwsze, nie stosujemy żadnych chemicznych środków – teoretycznie – czasem chemie się stosuje w przypadku występowania glonów, ale nie jest ona szkodliwa dla człowieka i innych mieszkańców naszego zbiornika.  Jeśli zależy nam na przejrzystości wody możemy zainstalować dodatkowe filtry, ale żadnej chemii – usuwa ona z  wody całe organiczne życie.
– Nie trzeba wymieniać wody, ani spuszczać jej na zimę a to duża oszczędność!!! Na okres zimowy wystarczy zabezpieczyć pompy i filtry i lampy UV, lub zabrać je do cieplejszego pomieszczenia.
– Jest przyjazny dla alergików – naturalnie oczyszczona woda nie powoduje żadnych uczuleń ani podrażnień.
– Z takiej naturalnie filtrowanej wody mogą korzystać ptaki, owady czy zwierzęta domowe.
– Koszty utrzymania stawu kąpielowego jest tańszy w porównaniu do kosztów utrzymania basenu tradycyjnego.

Jak wyglądają stawy kąpielowe?

Strefa filtracyjna i strefa regeneracyjna – to dwie obowiązkowe części składowe stawów kąpielowych.
Miejsce przeznaczone do kąpieli –  nazywamy częścią rekreacyjną i ma ona głębokość od ok. 1.5 – 2 m.  Najczęściej znajduję się przy niej pomost lub schodki, umożliwiające wejście do wody lub dodatkowe brodziki dla małych dzieci.
Część regeneracyjna to strefa dużo płytsza, porośnięta roślinami filtrującymi wodę w której dochodzi również do jej nagrzewania.

Jak filtruje się woda w stawie kąpielowym?

Filtracja możliwa jest dzięki posadzeniu specjalnej roślinności repozycyjnej, która odpowiada za ochronę brzegów stawu i czyszczenie wody ze związków toksycznych.
Roślinność powoduje powstanie tzw. filtru bagiennego, który wspomaga zachodzące w wodzie przemiany biochemiczne – wiązane są z rozkładem materii organicznej przez wytworzenie odpowiedniego środowiska, w którym rozwijają się mikroorganizmy. Filtracja zachodzi również przy wykorzystaniu odpowiednich substratów mineralnych, urządzeń filtracyjnych i pomp które wprawiają wodę w ruch i zapobiegają zastoinom. W prawidłowo wykonanym stawie i odpowiednio pielęgnowanym woda powinna być krystalicznie czysta = biologicznie czysta.

Istnieje kilka rodzajów stawów kąpielowych:

Stawy ekstensywne – w tych stawach występuje wyłącznie naturalne oczyszczanie. Cyrkulacja wody odbywa się za pomocą siły wiatru i różnic temperatury uzależnionej od głębokości.
W takim typie stawu stosuje się przegrody pomiędzy strefą filtracyjną a kąpielowa, aby osady i szczątki roślin nie przedostawały się do strefy rekreacyjnej. Kąpielisko zajmuje tylko 30 % całej powierzchni stawu kąpielowego. Jeśli zdecydujemy się na taki staw, który z powodu braku dodatkowego systemu filtracji jest znacznie tańszy, musimy liczyć się z sezonowymi wykwitami, żabami lub traszkami które zapewne w nim zamieszkają. Dodatkowo z powodu dużych rozmiarów strefy filtracyjnej potrzeba do jego wybudowania dość sporej działki.
Stawy z wymuszonym przepływem wody zawierają pompy i napowietrzacze, dzięki czemu woda jest równomiernie natleniana. Innym sposobem wymuszenia przepływu wody jest zastosowanie kaskady czy fontanny. W takiej wodzie rozkład materii organicznej przebiega znacznie szybciej. Strefa regeneracyjna możne być o 10-15% mniejsza, niż w przypadku stawów ekstensywnych.Wymaga jednak regularnego oczyszczania z glonów nitkowatych i osadów.
Stawy kąpielowe z systemem filtracji – filtracja wody jest wspomagana filtrami, lampami UV, skimmerami, które zbierają zanieczyszczenia z powierzchni  i odpływami dennymi przez które odpływa zanieczyszczona woda, filtrowana następnie w specjalnej studzience. Taki rodzaj stawu nie wymaga dużej powierzchni strefy filtracyjnej, jednak zużywa więcej energii elektrycznej.
Stawy z filtrem bagiennym- są dość skomplikowane w swojej budowie, jednak bardzo łatwo jest utrzymać w nich czystość wody. Zebrane przez skimmery i spusty denne zanieczyszczenia trafiają bezpośrednio do strefy roślinnej, gdzie dochodzi do jej uzdatniania. Taki typ nie wymaga dużej strefy regeneracyjnej a jedynie umiejętnego dobrania roślinności filtrującej wodę.
Ekobaseny to nowa technologia. Zasadniczo nie różnią się one wyglądem od innych stawów. Strefa regeneracyjna jest tutaj ograniczona, jednak wzmaga zastosowania najlepszych filtrów bębnowych lub modułowych. Woda jest zawsze biologicznie czysta, dodatkowo można go budować pod zadaszeniem.

Wygląd stawu kąpielowego

Nie ma wytycznych jeśli chodzi o kształt stawu.  Wyglądem może przypominać basen standardowy lub naturalny staw z nieregularna linia brzegową. Jednokomorowy – strefa rekreacyjna jest połączona ze strefą filtracji lub dwu/wielokomorowy – gdzie strefy są oddzielone od siebie. Ważne aby zachować odpowiednie proporcje między poszczególnymi strefami (regeneracyjną i kąpielową). Ważne aby wkomponował się w ogród i stanowił jego element dekoracyjny.

Projekt i wykonie

Najlepiej pozostawić to specjalistom, którzy mają doświadczenie. Samodzielne wykonanie może nie przynieść oczekiwanego efektu. Budowa stawu kąpielowego wymaga bowiem doboru odpowiednich urządzeń wspomagających tj. filtry i pompy, certyfikowanych Foli EPDM czy PCV przyjaznych dla roślin i środowiska. Odpowiedniego doboru wymaga roślinność spełniająca funkcje filtracyjną, odpowiednich preparatów biologicznych zapewniających prawidłową pracę ekosystemu w naszym stawie oraz odpowiedniego składu złóż mineralno i filtracyjnych. Jest to duża wiedza i planując taką inwestycje warto zdać się na wykwalifikowane osoby, aby zbiornik służył nam na lata a przede wszystkim był dla nas bezpieczny.

Prace pielęgnacyjne

Właściciele stawów kąpielowych powinni zatroszczyć się o jego wygląd. Szczególnie wiosną – po zimie może zebrać się na jego dnie sporo zanieczyszczeń pochodzących z liści i obumarłych części roślin oraz jesienią, kiedy to należy przygotować staw do okresu zimowego. W ciągu sezonu dobrze jest dokonywać regularnych prac konserwacyjnych, szczególnie systemu filtracyjnego, oraz sprawdzać parametry wody tj. odczyn pH oraz twardość.  Należny również usuwać glony nitkowate – najlepiej za pomocą specjalnych odkurzaczy do czyszczenia stawów kąpielowych – zaoszczędzimy sporo czasu i wysiłku.